پيشگيري از مسموميت ناشي از گزيدگي‌ها

-         علايم گزيدگي با افعي درد تيز و سوزاننده در محل گزش است كه در عرض 1- 5 دقيقه بعد از گزش ظاهر مي‌شود.
-         تورم در محل گزيدگي مار افعي نيم تا 4 ساعت بعد از گزش بروز مي‌نمايد كه ممكن است در عرض 24 – 12 ساعت افزايش يابد و كل اندام مبتلا را درگير نمايد.
-         در طي 36-24 ساعت پس از گزيدگي افعي، ممكن است تاول‌هاي كوچك در محل ايجاد شوند.
-     از علائم گزش مار افعي تهوع و استفراغ، بي‌حسي در اطراف دهان، صورت و پوست سر و گز گز نوك انگشتان، تب و لرز، تعريق، ضعف و بي‌حالي و سرگيجه مي‌باشد.
-     يكي از مشخص‌ترين و مهم‌ترين علايم و نشانه‌هاي گزيدگي با افعي‌ها، اختلالات انعقادي خون بوده و به صورت خونريزي از بيني، وجود خون در خلط، خون در ادرار، خون در مدفوع، خونريزي در شكم و داخل چشم و مغز مشاهده مي‌شود.
-         اختلال در عملكرد كليه، كاهش سطح هوشياري و شوك قلبي – عروقي از علائم گزاش مار افعي مي‌باشد.
-     علايم گزيدگي با مار كبري و مار مرجان افتادگي پلك‌ها، خواب آلودگي، ضعف عضلاني، فلج، اختلال تكلم و تنفس، آبريزش از دهان، استفراغ و تهوع مي‌باشد.
-         علايم گزيدگي با مار آبي (دريايي) درد عضلاني و تغيير رنگ ادرار به رنگ قهوه‌اي يا سياه مي‌باشد.
-         در هنگام مارگزيدگي قبل از انتقال مصدوم به مركز درماني بايد بيمار را آرام كنيد و از حركات بيش از حد او جلوگيري نماييد.
-         مصدوم مار گزيده را بايد از محل حادثه (جهت جلوگيري از حمله مجدد مار) دور كرد.
-         عضو محل گزيدگي ماررا بايد بي‌حركت و هم سطح يا كمي پايين‌تر از سطح قلب نگه داشت.
-     بستن يك نوار محكم و پهن، چند انگشت بالاتر از محل مارگزيدگي بويژه اگر محل گزيدگي در دست‌ها يا پاها باشد، ضروري مي‌باشد.
-     بستن نوار بالاتر از محل مارگزيدگي نبايد  آنقدر سفت باشد كه جريان خون اندام را مختل كند. اگر ورم باعث سفت شدن نوار شد، آن را باز كنيد و از محلي بالاتر ببنيديد. هر 10 تا 15 دقيقه، به مدت 1 دقيقه نوار را باز كرده و دوباره ببنديد. اين كار بايد تا زمان آماده شدن پادزهر ادامه يابد.
-         در مارگزيدگي بايد از سردكردن عضو با آب سرد يا يخ خودداري كرد.
-     در صورتي كه انتقال بيمار مارگزيده به بيمارستان بيش از يك ساعت طول كشد، روي هريك از سوراخ‌هاي نيش به طور موازي باهم، با وسيله‌اي تيز و استريل، خراش‌هايي به طول تقريبي 7 – 6 ميلي‌متر و عمق 3 ميلي‌متر نماييد و عمل مكش را با دهان يا دستگاه مكنده، به مدت 30 تا 60 دقيقه ادامه دهيد. در صورت وجود زخم در محوطه دهان از انجام مكش با دهان خودداري كنيد.
-          هرچه سريعتر فرد مار گزيده را به اورژانس بيمارستان منتقل كنيد و زمان را با تلاش براي كشتن و يا گرفتن مار از دست ندهيد.
-         اگر طي 5 تا 7 سال اخير مصدوم مارگزيده، واكسن كزاز تزريق نكرده است به پزشك اطلاع دهيد.
-     در مارگزيدگي علائم واكنش‌هاي حساسيتي شديد مانند عطسه، مشكل در تنفس يا تورم سريع و شديد، درد شكم، تهوع، سرگيجه، درد قفسه سينه، خر خر صدا و كبود شدن رنگ لب‌ها از جمله مواردي هستند كه سريعاً بايد به اورژانس مراجعه شود.
-     كودكان زير سه سال، بيماران قلبي، ديابتي، افراد مسن و معلولين حركتي و بيماران مبتلا به آلرژي در معرض خطر بالاي حساسيت پس از گزش مار مي‌باشند.
-         گزش متعدد مار در ناحيه سر و گردن خطرناك‌تر مي‌باشد. بهتر است در اين موارد حتماً به پزشك مراجعه نماييد.
-     گزش عقرب مي‌تواند منجر به بروز درد شديد در ناحيه گزش شود اما علائم تهديدكننده حيات و حوادث منجر به مرگ به ندرت رخ مي‌دهد.
-     تورم ناشي از گزش عقرب، عموماً محدود به ناحيه گزش است و احساس بي‌حسي و سوزش در ناحيه گزش براي 4 تا 6 ساعت بوجود مي‌آيد و معمولاً پس از 24 ساعت بهبود مي‌يابد.
-         زنبور گزيدگي ممكن است در اثر نيش انواع زنبور مانند زنبور عسل و زنبور سرخ بروز نمايد.
-     نيش زنبور عسل ماده، به كيسه محتوي زهر متصل است و پس از گزش در زخم باقي مي‌ماند و محتويات كيسه زهر به زخم منتقل مي‌شود. بنابراين برداشتن سريع نيش از روي زخم، جهت جلوگيري از ورود بيشتر سم به زخم ضروري است.
-          علائم زنبور گزيدگي معمولاً در عرض چند ساعت ناپديد مي‌شود.
-         اگر فرد زنبور گزيده مشكل تنفسي داشت و ياتورم شديد و سريع درمحل گجزش بروز كرد، بايد به پزشك مراجعه نمايد.
-         زنبورها و زنبورهاي سرخ بطور مكرر نيش مي‌زنند و محل گزش آنها به سادگي عفوني مي‌شود.
-         چنانچه گزش زنبور در نقاط مختلف و آن هم در ناحيه گردن و سر بروز نمايد، جدي‌تر است و مي‌تواند تهديدكننده زندگي باشد.
-      فرد زنبور گزيده براي چند روز از نظر تشديد درد يا باقي ماندن تورم ياعلائم شبيه آنفلوآنزا و يا تب بايد تحت نظر باشد و در صورت بروز اين علائم سريعاً به پزشك مراجعه شود.
-         براي پيشگيري از بروز گزيدگي‌ها بطور كلي از دست زدن به جانوران گزنده خودداري نماييد.
-         اقدامات اوليه در گزش‌هاي معمولي زنبور شستشوي محل زنبور گزيدگي با آب و صابون مي‌باشد.
-     روي محل زنبور گزيدگي كمپرس سرد يا كيسه محتوي يخ قرار دهيد و به طور متوالي هر 15 دقيقه يكبار كيسه يخ را از روي پوست برداريد. از قرار دادن مستقيم يخ روي پوست اجتناب نماييد و از گرم كردن موضع بپرهيزيد.
-         براي جلوگيري از گزيدگي حشرات در هنگام سفر حشره‌كش، پشه بند و يا ديگر وسايل ايمني را همراه داشته باشيد.
-     حشره دراكولا يا بند نه نيش مي‌زنند و نه گاز مي‌گيرند بلكه تركيبات سمي و محركي ترشح مي‌كند كه باعث ايجاد زخم در محل عبور خود از روي پوست مي‌شود.
-     سم حشره دراكولا يا بند باعث ايجاد صدمات بافتي، زخم و تاول مي‌شود. علائم به صورت قرمزي، بروز طاول و يا جوش‌هاي كوچك همراه با خارش و در انتها ورقه ورقه شدن و پوسته پوسته شدن پوست مي‌باشد.
-         درمان قطعي براي سم حشره دراكولا يا بند وجود ندارد و عارضه بعد از مدتي خود به خود خوب مي‌شود.
-         له شدن حشره دراكولا يا بند روي پوست و يا خاراندن پوست سبب انتشار سم و تشديد زخم‌هاي روي پوست خواهد شد.
-     براي تخفيف عارضه پوستي سم حشره دراكولا، مي‌توان در ساعات ابتدايي، با آب و صابون معمولي محل عارضه را شستشو داد و با تميز نگه داشتن محل عارضه مي‌توان از بروز مشكلات ثانويه از جمله عفونت‌هاي باكتريايي جلوگيري كرد همچنين هرچه پوست مرطوب‌تر باشد شدت عارضه بيشتر است.
-         به طور تجربي استعمال الكل سفيد بر روي موضع آلوده به سم حشره دراكولا يا بند مي‌تواند در كاهش علايم موثر باشد.
-         با رعايت چند نكته ساده مي‌توانيم از خودمان در برابر گزش حشرات محافظت كنيم.
-     براي پيشگيري از گزش حشرات مي‌توان علاوه بر نصب توري به پنجره‌ها، پوشيدن لباسهاي محافظت‌كننده و آستين بلند در محيطهاي باز غير شهري، از پشه بند و مواد حشره‌كش در شب استفاده نمود.
-     نگهداري حيواناتخانگي باعث تجمع بيشتر حشرات مي‌شود. بنابراين لازم است نگهداري حيوانات اهلي توام با رعايت بهداشت باشد.
-     اگر در محل زندگي درختان زيادي وجود دارد بايد براي پنجره‌هاي خانه از توري استفاده شود و در پارك‌ها از آويختن لباس‌ها روي درخت خودداري شود.
-     در مناطقي كه حشرات زياد وجود دارد، بهتر است روي پوست بدن مخصوص بدن كودك از كرم‌هاي دوركننده حشرات استفاده نمود. اما بايد توجه داشت استفاده دائم از اين مواد سبب حساسيت بيشتر مي‌شود.
-         به هيچ وجه كندوي زنبور عسل را دستكاري و زنبورها را تحريك نكنيد.
-         اگر زنبور در نزديكي خود ديديد به جاي نابود كردن آن با مگس كش، موقتاً آن منطقه را ترك كنيد.
-     از پوشيدن لباس‌هايي با رنگ روشن و استفاده از عطرهاي تند در مناطقي كه حشرات زيادي دارند، جداً خودداري كنيد، زيرا تمام اين موارد باعث جذب زنبورها مي‌شود.
-         در محيط‌هاي باز، پيراهن آستين بلند و شلوار بلند به كودكان بپوشانيد.
-         اگر سابقه واكنش حساسيتي شديد به نيش زنبور داريد، با پزشك خود براي مقابله با آن مشورت كنيد.